Python Lists: Hiervoor gebruik je lijsten

In dit artikel leggen we alles uit over Python lists. We leggen je uit hoe je een lijst kunt maken en kunt modificeren door elementen toe te voegen, er uit te verwijderen en meer. Een list is een collectie data-type. Een list is een geordende verzameling. De elementen in een lijst zijn dus niet willekeurig geplaatst. Een lijst is aan te passen en ook zijn er dubbele waarden toegestaan in een lijst.

In de praktijk zul je bij het werken met data veel lijsten tegenkomen. De lengte van deze lijsten kan ook enorm verschillen. Het aantal mogelijke lijsten is oneindig, hierbij echter een aantal voorbeelden van mogelijke lijsten:

• Diersoorten die voorkomen in een bepaald verblijf
• Namen van leden uit een team
• Ingrediënten voor een recept
• Finishers Iron Man 2025 in chronologische volgorde

Je kunt lijsten gebruiken om allerlei soorten informatie te achterhalen. Python is hier uitermate geschikt voor. Zo kun je met de bovenstaande lijsten antwoorden vinden op de vragen hieronder:

• Diersoorten die voorkomen in een bepaald verblijf: Kan ik nieuwe diersoort ABC hier aan toevoegen?
• Namen van leden uit een team: Zit persoon XYZ ook in dit team?
• Ingrediënten voor een recept: Heb ik al deze ingrediënten in mijn koelkast?
• Finishers Iron Man 2025 in chronologische volgorde: Is dit dezelfde top 3 als in 2024?

Het maken van een Python list

In Python maak je een lijst door elementen tussen aanhalingstekens, gescheiden door comma’s en binnen vierkante haakjes te plaatsen. De code in het voorbeeld zegt niets anders dan: Maak een lijst, met drie elementen en ken deze lijst toe aan de variabele ‘voorbeeld_lijst’. Zoals je in de overige voorbeelden ziet, kun je een lijst iedere willekeurige naam geven.

voorbeeld_lijst = ["item_1", "item_2", "item_3"]
print(voorbeeld_lijst)

diersoorten_verblijf_1 = ["maanvissen", "discusvissen", "algeneters"]

rugby_team = ["Merel", "Dave", "Daphne", "Robert"]

ingredienten_pasta = ["tomaten", "fusilli", "knoflook", "basilicum"]

iron_man_finishers = ["Bob D.", "Michael J.", "Freddy M."]

Een lijst kan een oneindig aantal elementen bevatten. In een lijst kun je verschillende datatypes plaatsen, zo kun je strings, integers en floats combineren. Lijsten mogen ook leeg zijn. Tot slot kun je ook nog een lijst in een andere lijst plaatsen.

# een lijst met verschillende elementen
voorbeeld_lijst = ["Planten", 91, 25.2]

# een lege lijst
boetes = []

# een lijst met daar in een andere lijst
drinken = ["Thee", "Koffie", "Frisdrank",["Coca cola", "Fanta", "Sprite"]

Ingebouwde methods voor lists in Python

Python kent een uitgebreide lijst aan ingebouwde methods voor lists. Dit zijn als het ware functies die specifiek geschikt zijn voor lists.

Method	Description
append()	Voegt een element toe aan het einde van een lijst.
clear()	Verwijdert alle elementen uit een lijst.
copy()	Creëert een kopie van een lijst.
count()	Telt hoevaak een bepaald element voorkomt in een lijst.
extend()	Voegt een lijst toe aan het einde van de huidige lijst.
index()	Achterhaalt de locatie van het eerste element dat aan de gedefinieerde omschrijving voldoet.
insert()	Voegt een element toe in een lijst op een specifieke positie.
pop()	Verwijdert een element op een specifieke locatie uit een lijst.
remove()	Verwijdert elementen die overeen komen met de gedefinieerde waarde.
reverse()	Keert de volgorde van een lijst om.
sort()	Sorteert een lijst.

Voorbeelden: bewerkingen van lijsten

In dit onderdeel behandelen we een aantal bewerkingen die je toe kunt passen op op een lijst. Hiervoor gebruiken we een boodschappenlijstje. De aantekeningen met betrekking tot de bewerkingen schrijven we als comment bij de code.

boodschappenlijst = ["Olijfolie", "Thee", "Wc papier", "Allesreiniger"]

# Met de append()-method kunnen we elementen toevoegen aan het boodschappenlijstje.
recept = ["Meel", "Boter", "Zout"]
boodschappenlijst.append(recept)

# Bij het opnieuw uitprinten van het boodschappenlijstje is het recept nu als lijst binnen deze lijst toegevoegd.
print(boodschappenlijst)

# Onderweg naar de supermarkt krijg je een belletje of je iets extra's mee kunt nemen.
extra = ["Ketchup", "Drop"]

# De olijfolie en thee wil je boven aan je lijstje houden.
# De nieuwe items plaats je dus met de insert() method verder op je lijst.
boodschappenlijst.insert(2,extra)
print(boodschappenlijst)

# Hierna krijg je een whatsapp-berichtje dat de Boter en de Allesreiniger niet meer nodig zijn.

# Om deze items te verwijderen kun je de pop() en remove() methods gebruiken.
boodschappenlijst.pop()
boodschappenlijst.remove('Allesreiniger')
print(boodschappenlijst)

Handigheden voor Python lists

Het is mogelijk om de elementen uit een lijst afzonderlijk, regel voor regel uit te printen.

voorbeeld_lijst = ["item_1", "item_2", "item_3"]
for x in voorbeeld_lijst:
  print(x)

Door een if statement te gebruiken kun je controleren of een bepaald element voorkomt in een lijst. Je benoemt hierbij een specifieke waarde, en zet deze vervolgens tegenover de lijst. Dit ziet er als volgt uit:

voorbeeld_lijst = ["item_1", "item_2", "item_3"]
if "item_2" in voorbeeld_lijst:
  print("Ja, dat item is in de lijst.")

Met behulp van de len() functie kun je de lengte van een lijst uitprinten:

voorbeeld_lijst = ["item_1", "item_2", "item_3"]
print(len(voorbeeld_lijst))

De Index() method

Met behulp van indexing kun je een element op een specifieke locatie in de lijst aanroepen. Dit kan van links naar rechts, en van rechts naar links. Net als in veel andere talen is het zo in Python dat het eerste item in een lijst positie 0 heeft, het tweede item is positie 1, enzovoort.

getallen = [8, 3, 4, 6, 11, 15, 16]

In de tabel hier onder zie je precies wat de posities zijn van de verschillende waarden in de lijst ‘getallen’.

Getal/waarde	8	3	4	6	11	15	16
Positie	0	1	2	3	4	5	6

De syntax voor de index() method is: list.index(element, start, end)

• element – Het element waarnaar gezocht moet worden
• start (optioneel) – Begin met zoeken vanaf deze plaats in de index
• end (optioneel) – Zoek naar het element tot aan deze plaats in de lijst

Onderstaand stuk code gaat opzoek naar de plaats waar het getal 6 zich bevindt in de lijst ‘getallen’.

getallen = [8, 3, 4, 6, 11, 15, 16]
print(getallen.index(6))
# Geeft als output: 3

Lijsten: Posities en slicen

Ook kunt u door lijsten heen itereren. Dit kan door na de lijst twee vierkantjes te plaatsen. Ook hierbij is de positie van het eerste item in de lijst te vinden op positie nul en loopt van links naar rechts. Dit ziet er als volgt uit: lijst[0]. Je kunt ook posities aanwijzen vanaf het einde van de lijst. Je werkt hierbij dus als het ware van rechts naar links. Dit doe je door een negatieve waarde tussen de vierkante haakjes te plaatsen. Zo is lijst[-1] het laatste item in de lijst. Daarbij is vervolgens lijst[-2] het op een na laatste element in een lijst.

getallen = [8, 3, 4, 6, 11, 15, 16]
print(getallen[4])
# Geeft als output: 11
print(getallen[-2])
# Geeft als output: 15

Het is ook mogelijk om een deel uit een lijst te snijden, dit noemt men slicen. Het idee hierbij is hetzelfde bij het aanwijzen van de posities. De syntax voor het slicen van een lijst is: lijst[beginpositie:eindpositie]. Let op dat de telling hierbij ook bij 0 begint. Het tweede getal binnen de haakjes is tot waar je wilt snijden. Dat getal wordt dus niet meegenomen. Bekijk onderstaand voorbeeld voor meer duidelijkheid:

getallen = [5, 10, 15, 20, 25, 30, 35, 40]
print(getallen[2:6])
# Geeft als output: [15, 20, 25, 30]

Het getal 15 is het derde getal in de lijst en komt dus overeen met ‘2’. Vervolgens snijden we tot aan het zesde getal. Hierdoor is 30 dus het laatste getal wat meegenomen wordt in deze slice.

Bekijk de officiële documentatie van Python over datastructuren voor meer informatie.